Maart: Operatie +16
2 April 2013: de slechtvalk zit rustig op zijn nest, op een balkon op +16 van Silvertoptoren 3. Via een minuscuul camera-gaatje in een scheidingswand kan werfleider Peter Walraevens (Antwerpse Bouwwerken) de vogels en het broedsel van zeer nabij opvolgen. Dit is een unieke vorm van directe vogelbescherming, met hopelijk een succesvolle afloop.
Dat de mens wikt maar de natuur beschikt is
amper zo sterk geïllustreerd als de voorbije twee weken. Wat we al een beetje
vreesden op 17 maart (zie de laatste info-tekst van die dag), werd op 19 maart
2013 bewaarheid: de slechtvalken zijn beginnen broeden op een balkon van de
Silvertoptoren 3, de toren die een werf is! En dit terwijl er amper 50 m
verderop een prachtige, nieuwe (en dure) broedkast klaar staat!
Even in het kort het relaas.
Na de intense paaractiveit rond 16 en 15
maart, belde ik op maandag 18 maart naar de werfleider van de aannemer( Antwerpse
Bouwwerken) die de werken uitvoert aan de Silvertoptoren 3 (S3), om hem te
vragen eventuele nieuwe paringen door te geven en de broedkast mee in de gaten
te houden (vanuit de kraan).
’s Anderendaags, dinsdag 19 maart, kreeg ik
van werfleider Peter Walraevens een paar foto’s doorgestuurd: de arbeiders
hadden prooiresten gevonden op een balkon, alsook twee ‘kippeneiëren’, en dat
laatste was wel vreemd… Natuurlijk ging het hier om slechtvalkeneieren! Onmiddellijk
werd het nieuws en de foto’s gedeeld met FIR. De eerste reactie was dat de
eieren allicht verloren waren, gezien ze op de harde, koude en vochtige tegelvloer van een
buitenbalkon lagen, te ver uit elkaar, zonder grindbodem… en allicht hadden de
vogels het nest verlaten door de werf. Een verloren broedsel dus. Jammer!
Dit bericht was erg hard om te aanvaarden. Na
zo veel werk om de valken een goede kans te geven om te broeden in een nieuwe
bak zouden ze het zo hebben laten aflopen….? Daarom stelde ik aan FIR en
Natuurpunt, die ’s avonds toevallig hun maandelijkse vergadering hadden, voor
om alsnog een nood-broed-plek te maken op het balkon van +16, om zo de
eventuele nog te leggen eieren nog een kans te geven.
In overleg werd gekozen voor deze ‘Operatie +16’, indien de aannemer ook zijn
best zou doen om het broedsel een kans te geven. Die had ondertussen zelf al kleine kiezel
verzameld, en met een ’s nachts getimmerde bak stonden we ’s anderendaags smorgens om 7 uur bij de
Silvertops. ‘Goed nieuws!, zei Peter, die om 6 uur al even was gaan kijken, de
vogel zit weer op de eitjes!’
Toen we even later samen boven kwamen, was de
vogel gaan vliegen, maar lagen de twee eieren al wel dichter tegen elkaar en
had het wijfje slechtvalk al een beetje zand samengeveegd om de eieren vast te
houden. Dit betekende dat de vogels de broedzorg gewoon verderzetten. We hebben
onze nood-bak dan voorzichtig naast de nest gezet, de ramen zorgvuldig afgedekt
en ‘s middags is Manu Dehauwere (FIR) nog gekomen om het nest echt te fatsoeneren: er
werd een isolatieplaat aangebracht onder de eieren en een dik pak fijn,
biologisch en niet-condenserend grind werd er rond gestrooid. Dit was nu wel
echt een geweldig ‘bedje’ voor de broedende slechtvalken. Na enkele minuten na
deze operaties zat het wijfje al meteen terug op de eieren. Tegen het einde van de week was er zelfs een derde en vierde ei in het nest gelegd.
Dit alles dus temidden van een zeer actieve
werf, waar een bulldozer in de achterliggende kamers de oude chappe uitbreekt,
puin vergruisd wordt of waar op amper twee meter van het nest met pneumatische drilboren betonnen
werfpanelen worden losgepikeerd… Een klein wonder dat de vogels tot op de dag
van vandaag de stress trotseerden (we houden hout vast)! Met de aannemer werd besproken dat zij hun werkschema zouden aanpassen in de mate van het mogelijke. Een late asbest-ontdekking speelde daarbij in het voordeel van de vogels, want hierdoor moest een werk aan de zijde van het nestbalkon worden uitgesteld.
(Guy Borremans van NP/ARDEA focust op de slechtvalken én op de werf. Met Guy’s beelden kunnen we binnenkort hopelijk een mooie documentaire maken!)
Sinds 19 maart houden we dagelijkse controle
van het nest – in eerste instantie door werfleider Peter, die zich als een
werkelijke Slechtvalken-Peter heeft ontpopt. Vogelspotters en –fotografen van FIR
en NP/ARDEA (Jan Debie, Guy Borremans e.a. ) passeren ook zeer regelmatig, waken mee over het goed opvolgen van
de broedzorg en en melden eventuele bijzonderheden, zoals een derde slechtvalk,
mooie prooioverdrachten of grote bezorgdheid als de werfactiviteit toch erg
luidruchtig wordt.
Op zaterdag 30 maart deden we met enkelen van hen (Gert Devolder e.a.) een “slechtvalken-simultaan-observatie”
(bestaat dit al?) op twee plaatsen: zowel de site van de Silvertops als die van
de Christus Koningkerk werden gedurende 1,5 uur synchroon geobserveerd, om
eventuele dubbele bezetting van het
territorium vast te stellen. Het resultaat was duidelijk: er is slechts één
koppel aanwezig op ’t Kiel, en dat broedt op de Silvertops.
Als alles verder normaal verloopt, verwachten
we de geboorte van de jongen rond 20 april. Ergens begin mei kunnen ze dan
geringd worden. De slechtvalken-peters en meters zullen dan zeker worden
uitgenodigd om dit mee te kunnen beleven.
Ondertussen is het nog even bang afwachten of
de dappere vogels stand houden in deze bijzonder koude lente en in de zeer
uitzonderlijke (werf-)omstandigheden.
Alhoewel we ook kunnen zeggen dat deze vogels het niet beter konden
treffen, met zo’n schitterend broed-balkon en zo’n meelevende aannemer die hen
wel wat stoort maar ook beschermt!
Dank aan alle enthousiaste opvolgers en
helpers, en tot zeer binnenkort.
Joris Van Reusel
Projectcoördinator Slechtvalken op ’t Kiel
