ARDEA is de Natuurpunt-vogelwerkgroep in de regio Antwerpen-zuid. In de gemeenten en districten Hove, Edegem, Wilrijk, Hoboken en Antwerpen-Kiel werken wij aan een betere kennis en bescherming van wilde vogels. We organiseren onderzoek, excursies, cursussen en infomomenten rond vogels, waarbij iedereen welkom is. Om zeldzame broedvogels zoals gierzwaluwen, uilen en roofvogels meer kansen te geven, zetten we nestkastprojecten op. We werken nauw samen met de Natuurpuntafdelingen Hobokense Polder en Zuidrand Antwerpen. Zin om mee te doen? Contacteer ons per e-mail naar ardea@hobokensepolder.be Raadpleeg onze blog of volg de Ardea-FB-pagina! Bezoek ook onze website. Een korte handleiding over het gebruik van de blog vind je hier.
Intussen is sinds begin deze maand de weerkundige winter begonnen. Vogelaars merken dit uiteraard niet alleen aan het weer maar ook aan de intocht van talloze wintergasten uit noordelijke streken. De meest opvallende vormen daarbij de zogenaamde vriezeganzen die vanuit Scandinavië, Spitsbergen, Siberië en nog verdere streken naar West-Europa afzakken. Een zeer groot deel daarvan vertoeft in de winter in de polders van onze noorderburen. Vandaag trekken we naar het Oude Land van Strijen, een oud polderlandschap ten zuidwesten van Dordrecht, dat al sinds vele jaren bekendstaat voor zijn groepen dwergganzen, één van de zeldzaamste soorten. Daarnaast vinden we hier ook grote groepen van de meer algemene soorten zoals kol- en brandganzen en vele andere watervogels en eendachtigen. Verderbezoeken we ook nog 1 of 2 andere vogelrijke gebieden in de buurt, afhankelijk van wat er de weken of zelfs dagen voordien wordt gemeld. Bereid je dus maar voor op een “ganse” dag vogels kijken in de Zuid- Hollandse polders.
Inschrijven: via ardea@hobokensepolder.be (met vermelding van welke activiteit, uw naam, aantal personen, gsm nummer en mailadres) Afspraak: om 8 u. aan het Spant op de Boomsesteenweg in Wilrijk, we eindigen rond 17 u. ter plaatse. Meebrengen: verrekijker, eventueel telescoop, waterdicht schoeisel en kledij, lunchpakket, vogelgids Kosten: kostendelend vervoer (bijdrage van 0.1€/km) Gids/leiding: Rudy Van Cleuvenbergen – rudy.vancleuvenbergen@skynet.be Wim Roelant – 0477/34 07 21 – roelantwim@gmail.com
Op 1/12 trekken we naar het Park Vordenstein, het park is een lust voor de zintuigen. Je kan genieten van zeldzame bomen, brede majestueuze lanen, open grasland en vijvers. De gerestaureerde oranjerie, de oranjerietuin en de smeedijzeren toegangspoorten geven het park extra cachet. Het park is een oase van rust en stilte, ideaal om even weg te dromen. We maken een gewone wandeling en hebben aandacht voor wat we tegen komen. Wie weet kunnen we wel opvallende wintergasten zien of horen. Geen honden toegelaten. We wandelen tot +/- 16.30u.
Afspraak: We komen samen aan het ‘t Spant Boomsesteenweg 335, 2610 Antwerpen en vertrekken om 13.30u.
Inschrijven: via mail naar ardea@hobokensepolder.be met Naam, gsm nummer, mailadres
Meebrengen: wandelschoenen, verrekijker, kledij naar gelang het weer.
Zaterdag 9 november 2024 om 16u30 uur samengekomen op de hoek van de Volhardingstraat en de Onafhankelijkheidslaan met 6 personen om de halsbandparkieten voor een derde keer dit jaar te tellen.
Door het zachte weer van de laatste weken waren de meeste bomen nog goed voorzien van bladeren die aan het verkleuren waren in mooie herfstkleuren. Alleen de 2 Kastanjebomen die als slaapplaats gebruikt worden waren volledig kaal. Het is duidelijk dat deze bomen te lijden hadden van de uitwerpselen van de Halsbandparkieten. Het zou wel eens kunnen dat ze volgend jaar geen bladeren meer zullen hebben. Hoog in de top van twee andere bomen werden nesten van de Aziatische hoornaar aangetroffen, dit werd op waarnemingen.be gemeld zodat de bevoegde diensten deze kunnen verwijderen. Ook op een plantsoen dat nog enkele bloesem had konden we de hoornaars zien die daar aan het foerageren waren.
Nu terug naar onze doelgroep, het aantal Halsbandparkieten zou merkelijk hoger moeten liggen dan in het voorjaar. Want alle vogels die toen nog aan het broeden waren zouden nu ook aanwezig zijn met hun nieuwe kroost.
Om 16u50 kwamen de eerste vogels vanuit het oosten door de Onafhankelijkheidslaan aangevlogen, om even in een aantal bomen in de straat te verpozen, vooraleer ze naar de 2 bekende bomen die al enkele jaren dienstdoen als hun slaapplaats te verhuizen. Het was maar een beperkt aantal van 53 vogels.
Vanuit Hoboken kwamen groepen die zich eerst verzamelden in een boom in de Willem Eekeleerstraat achter het flatgebouw. Rond 17u05 kwamen dan de grote groepen aangevlogen vanuit het westen. Deze gingen rechtstreeks naar hun slaapplaats in de bomen tegenover Het flatgebouw. Uiteindelijk kwamen ook de vogels die even een tussenstation hadden genomen, ook naar hun soortgenoten in de 2 bomen. Uiteindelijk konden we 660 exemplaren tellen. We hebben geen kleurmutanten kunnen observeren. Het viel wel op dat er via de Onafhankelijkheidslaan veel minder vogels kwamen aangevlogen dan tijdens onze vorige tellingen. Als we het aantal vergelijken met de herfsttelling van 2023 (toen 2109 exemplaren) moesten we wel vaststellen dat er ongeveer 1449 exoten minder waren aangekomen. Wat was de oorzaak van deze spectaculaire vermindering? We weten wel dat er nog een slaapplaats is aan de afrit van Borgerhout, waar Niels Schild samen met vogelwerkgroep de Stadsmus op hetzelfde moment, is gaan tellen en 850 vogels heeft kunnen vaststellen. Dit levert in het totaal toch nog een vermindering van 599 exemplaren ten opzichte van de vorige herfsttelling. En dan hebben we de toename van de broedgevallen van dit jaar er niet bijgerekend.
Het moge duidelijk zijn dat er ofwel iets met deze groene lawaaimakers aan de hand is , of er nog een derde actieve slaapplaats is. Zelf ben ik die avond nog eens gaan kijken aan het Karel Mestdaghplein in Wilrijk, waar er enkele jaren geleden toch een kleine tijdelijke slaapplaats was ontstaan. Maar daar waren er ook geen Halsbandparkieten te bespeuren
Als we de aantallen vergelijken met onze extra telling in augustus dit jaar is de daling nog veel spectaculairder. Toen hadden we op het Kiel 2157 exemplaren, en aan de afrit nog eens 901 vogels dat maakte samen 3058 parkieten die in onze regio een slaapplaats bezetten. Het verschil met nu is dan 1548 individuen minder.
Dit stelt ons nog voor een veel groter vraagteken. Waar zijn deze allemaal naartoe en waarom.
In het voorjaar van 2025 gaan we natuurlijk nog eens een telling doen op de 2 bekende slaapplaatsen. Maar we doen een oproep aan iedereen, die weet of denkt dat er in hun buurt een nieuwe slaapplaats is van Halsbandparkieten, om dit aan ARDEA te laten weten. Zo kunnen we de evolutie van deze exoot beter in kaart brengen en opvolgen.
Gegevens over de tellingen
9 november 2024 Plaats: 2 bomen thv Volhardingstraat 118, Antwerpen Zonsondergang: 16u50 Weer: 8/8 bewolkt geen regen, 2 beaufort ZO-wind en goed zicht. Duur telling: 16u30 tot 17u20 Tellers: Eddie Schild, Walter De Weger, Maarten Mortier, Pieter Mertens en vrouw, Lucas Flies. Werkwijze: telling /schatting, volgens uur aankomst van de toekomende groepen Totaal aantal Halsbandparkieten: 660ex
9 november 2024 Plaats: Hoek afrit Borgerhout aan de ring en noordersingel van Antwerpen en de N184 (Plantin en Moretuslei- Luitenant Lippenslaan) Zonsondergang: 16u50 Weer: 8/8 bewolkt geen regen, 2 beaufort ZO-wind en goed zicht. Duur telling: 16u30 Tellers: Niels Schild, Vogelwerkgroep de Stadsmus Werkwijze: telling /schatting, volgens uur aankomst van de toekomende groepen Totaal aantal Halsbandparkieten: 850 ex , waar 3 dagen tevoren er 930 geteld werden.
Oktober is dé trektelmaand voor vogelaars. Tijdens het Eurobirdwatch-weekend van 5 en 6 oktober tellen duizenden vogelaars over gans Europa de trekvogels die hun broedgebied verlaten en richting het zuiden vliegen.
Ervaar dichtbij huis de vogeltrek samen met de Vogelwerkgroep Ardea op onze trektelpost Hobokense Polder langs de Schelde. We tellen en noteren de overtrekkende vogels simultaan met honderden andere telposten in 32 Europese landen Enkele vogelkenners geven uitleg over de trek en de soorten die te zien en te horen zijn. Beginners zijn zeker welkom maar wees gewaarschuwd: het is goed mogelijk dat je nog eens terug wilt komen!
Meebrengen: warme kledij, stoeltje, verrekijker, telescoop en vogelgids als je die hebt,. een thermos thee of koffie kan smaken, Voor de vroege vogels is er een koffiekoek (zolang de voorraad strekt) !
Iedereen is welkom van 08:00 tot 12:00 uur ,om ook te komen kijken hoe dat in zijn werk gaat.
De trektelpost bereik je te voet of per fiets via Pertroleumkaai/Benzineweg (parking auto) of via einde Scheldelei (parking auto)
Voor meer informatie: Maarten Mortier – mmortar@hotmail.com – 0496869844
Walter De Weger- deweger.walter@skynet.be – 0495237710
Vandaag bezoeken we twee mooie West-Vlaamse natuurgebieden: De Blankaart en de Nieuwpoortse slikken. We rijden via kostendelend vervoer naar Diksmuide. De Blankaart te Wouwen, dicht bij Diksmuide, ligt op het laagste punt van de IJzervallei. De eeuwenlange turfontginning liet hier zijn sporen na, alsook de eerste wereldoorlog die hier in alle hevigheid woedde. De Blankaart, van oudsher een moerassig gebied, vormt bij hevig regenweer een belangrijke waterbuffer voor de traag stromende IJzer. Je zal je vast en zeker nog wel de beelden van de overstromingen van dit jaar herinneren. De hooi- en graslanden zijn daarom het hele jaar door een uitgelezen plek voor duizenden weide-, riet- en watervogels. Dit jaar heeft er voor het eerst een Zeearend gebroed. Al is het beste seizoen voorbij, er blijft steeds de mogelijkheid dat we hen spotten. We starten aan het imposante kasteel De Blankaart, de toegangspoort tot het natuurgebied, ingericht als bezoekerscentrum, maar vandaag enkel in de namiddag geopend.In de voormiddag verkennen we de plas aan de hand van een (gereserveerde) fluisterboot, een unieke belevenis. Nadien plannen we een stevige wandeling door het gebied over de plankenpaden en door de weidegebieden. Vanop de vogelkijktoren en –hut kunnen we hopelijk ten volle genieten van de plaatselijke vogels en het ronduit indrukwekkende landschap. De waterrijkdom zorgt ook voor een specifieke plantengroei met typische soorten voor moerassen en drassige hooilanden. Tijdens de wandeling picknicken we buiten. In de latere namiddag trekken we naar de haven van Nieuwpoort, waar we mogelijks wat zeehonden kunnen waarnemen. Langs de boulevard staat een uitkijktoren waar we eerst even halt houden (30min gratis parkeren mits registratie aan de automaat) en de geul bekijken. Naar gelang het getijde kunnen we wel wat moois verwachten. Om af te sluiten rijden we tot op een gratis parking vanwaar we te voet naar de pier kunnen wandelen aan het natuurgebied. Sommige trekvogels komen daar samen om nadien massaal te vertrekken. Mogelijks levert dit wat speciale soorten op. Aangezien we rustig onze tijd willen nemen, voorzien we een 2de picknick die we aan zee in Nieuwpoort kunnen nuttigen. We keren pas terug om 19u.. Een lange dag dus, maar zeker erg aangenaam. Enkel de eerste 24 deelnemers kunnen mee met de fluisterboot van de Blankaart. We raden je dus aan snel in te schijven. De kostprijs hiervoor is +/- 10 €, maar wat afhankelijk van het aantal deelnemers. Betalen doen we de dag zelf. Inschrijven: via ardea@hobokensepolder.be (met vermelding Blankaart, uw naam, aantal personen, gsm-nummer en e-mailadres)
Meebrengen: 2x picknick en goede stapschoenen of laarzen (na een regenperiode) en een verrekijker (eventueel telescoop) zijn een aanrader.
Afspraak: om 07.30u. aan de Bistin Wilrijk. Kostendelend Vervoer 0.07€/km (we rijden met zo weinig mogelijk wagens !) Gids & leiding: Hugo Waeterschoot – 0477/33 23 30 – hugo.waeterschoot@scarlet.be Eddie Schild & Wim Roelant
Zaterdag 17 augustus 2024. Slaapplaatstelling halsbandparkieten.
Ieder jaar telt de Vogelwerkgroep ARDEA in het voorjaar en najaar de slaapplaats van de Halsbandparkieten op het Kiel. Dit is al enkele jaren een van de vaste slaapplaatsen geworden van deze groene exoten in en rond Antwerpen.
Maar sinds enkele tellingen fluctueert het aantal enorm. Soms veel meer, en de laatste slaapplaatstelling op 16 maart dit jaar ook een significante neerwaartse daling ten opzichte van de telling van 18 augustus vorig jaar. Het aantal ligt wel in lijn met de voorjaarstelling van 16 maart 2023. Er is dit voorjaar een simultaan slaapplaatstelling gehouden samen met Stefaan Thiers die de slaapplaats aan de Ekerse putten voor zijn rekening nam. Er werden daar geen vogels waargenomen.
We kunnen natuurlijk speculeren wat er aan de hand is, zoals misschien is er nog een derde nieuwe slaapplaats, of waren er al veel koppels aan het broeden. Als dit het geval is gaan deze vogels natuurlijk niet naar de gekende slaapplaats komen om in groep te overnachten, maar blijven ze op hun broedhabitat zitten. Een derde mogelijke reden is, dat het aantal Halsbandparkieten in onze regio te groot is geworden, en dat een groot aantal vogels door gebrek aan voedsel hier, naar andere gebieden buiten onze regio uitwijken.
Willen we een duidelijk beeld krijgen naar de evolutie van de Halsbandparkiet, mogen we niet gissen, maar moeten we een extra simultaan telling organiseren om duidelijkheid te krijgen. We kozen daarvoor om dit in augustus te doen, dan zijn alle jongen uit het nest gevlogen, en zullen zowel de ouders als hun juvenielen zich vervoegen op de gekende overnachtingplaatsen samen met alle andere Halsbandparkieten.
Iedereen is van harte welkom om die avond mee te tellen. Op zulk moment komen we dikwijls ogen tekort, en de vogels zorgen altijd voor spektakel door als volleerde acrobaten laag door de straten aan te vliegen. We kennen allemaal wel de groene lawaai makers, maar op die avond kun je ook gegarandeerd kennis maken met gele en blauwe kleurmutanten van deze soort.
Bijeenkomst: 17 augustus 2024 om 21 uur einde rond 21u.45
Aanmelden gewenst voor 14 augustus 2024 via mail naar ardea@hobokensepolder.be , of telefonisch via Walter, want in geval van slecht weer wordt deze telling verplaatst naar een andere datum.
Op zaterdag 3 augustus gaan we timmeren, we zijn dus opzoek naar handige Harry’s en Henriettes. De provincie Antwerpen sponsorde namelijk al het nodige materiaal voor 10 steenuilenkasten voor onze regio. De steenuilwerkgroep heeft al het materiaal aangekocht en alles ligt klaar om ze in elkaar te zetten. Ben jij dus handig met een boor-/vijsmachine? Dan is deze activiteit iets voor jou!
Praktisch: we starten om 13u aan Natuurpuntlokaal de ijsvogel (Fort 7, Legerstraat 40, 2610 Wilrijk) Meebrengen: wij zorgen voor al het nodige materiaal, maar moest je een boor-/vijsmachine in je bezit hebben mag je die zeker meebrengen!! Inschrijven: laat ons even weten dat je komt op ardea@hobokensepolder.be en of je een vijsmachientje meebrengt.
Dat windmolens een gevaar vormen voor (roof)vogels wisten we al, toch zouden ze langs de schelde bij Umicore 2 reuze windmolens gaan plaatsen. Wetende dat ze momenteel dat als de wieken versleten zijn en dus microvervuiling reeds heeft plaatsgevonden, ze geen blijf weten met deze wieken. In Amerika liggen er weiden vol van deze rotorbladen!!! #WalterdeWeger wees ons op dit artikel en onderzoek uit Nederland, waarvoor dank. Dit helpt ons ook in de toekomst om protest aan te tekenen bij een aanvraag, zeker langsheen een trekroute.
Door het slechte weer op 29 juni werd deze activiteit verplaatst naar donderdag 11 juli. We maken van onze Vlaamse feestdag, meteen ook een gierzwaluwenfeest!! De eerste gierzwaluwen zijn weer in de stad! Hun ‘srie-rie’ geroep kondigt voor velen van ons de zomer aan. We gaan samen op zoek naar de gierzwaluwen in onze wijk. Waarom worden ze de “100 dagen vogel“ genoemd? Of de “vogel zonder poten”? Waarom hebben ze het moeilijk in onze steden? Wat kunnen we doen om hen te helpen? Wandel mee en kom het allemaal te weten. Plaatsen zijn beperkt, dus schrijf tijdig in. Gezien de wandeling afhankelijk is van de weersomstandigheden kan deze mogelijks last minute afgelast en verplaatst worden !!! (regen en/of wind)
Inschrijven: via ardea@hobokensepolder.be met vermelding van activiteit, uw naam, aantal personen, gsm-nummer en e-mailadres. Afspraak: exacte plaats zal via mail bezorgd worden. Meebrengen: verrekijker Gids/leiding: Eva Maeckelberghe & Niels Schild
