Vogelwerkgroep Ardea

Broedvogeltelling Blauwe reigerkolonie – Schoonselhof, 5-04-2025

Duurtijd : 15-17u30
Deelnemers : Luc Van Schoor, Danny Jonckheere, Eddie Schild, Marc Adriaenssens, Philippe Grimau, Jean-Jacques Espinos met vrouw en zoon, Zofia en Jonas Jacobs, Bernadette Scheerders.
Verontschuldigd : Maarten Mortier.

Bezette nesten : 53

Met 11 deelnemers trokken we deze keer een week vroeger dan vorige jaren naar de Blauwe reigerkolonie, in het zgn Engels bos, om vóór het ontluiken van de bladeren een betrouwbare telling te kunnen uitvoeren.
De zon was uitbundig van de partij en de overwegend nieuwe deelnemers luisterden met veel aandacht naar de voorafgaande info die Luc, Danny en Eddie hen verstrekten.
Marc Adriaenssens maakte foto opnames van de genummerde bomen met gps-coördinaten, zodat we in de toekomst gemakkelijker de nestbomen kunnen terugvinden. Bedankt Marc !

Vaststellingen
Er waren 23 bomen bezet (in 2024, 25 bomen) waarvan 20 grove den, 2 zomereik en 1 wilde kastanje.
In 10 bomen was het aantal nesten toegenomen met min. 1 tot max. 3 extra exemplaren.
In één boom (nr.6) telden we 6 bezette nesten , een maximum !
In 5 bomen was het aantal nesten afgenomen met 1 tot 2. Drie bomen, nl. nummers 18, 19 en 21 (met in totaal 4 nesten in 2024) waren afgestorven of door storm beschadigd of neergevallen. Ze zijn voorlopig geschrapt in de lijst ,maar de nummers mogen in 2026 op andere nestbomen worden aangebracht.
Tevens werden 2 ,door storm uitgewaaide, nesten op de grond ontdekt.
Aan de hand van de gevonden eierschelpen , of het ontbreken ervan, konden we vaststellen dat er minstens in een derde van de bezette nesten nog geen jongen aanwezig waren.
Tot verbazing van de tellers dook, op een gegeven moment, een buizerd , van het broedpaar in hetzelfde bos, plotseling naar een reigernest (met jongen?) waar hij/zij op het gekrijs van een reigerpaar werd onthaald.
Zo te zien droop de buizerd af zonder prooi, waarna de rust in de kolonie terugkeerde .

Begin mei zal er voor de tweede maal een drone worden ingeschakeld voor nestonderzoek (zie artikel “Eerste broedonderzoek met drone van blauwe reigerkolonie, 2024” door Luc Van Schoor – Vogelwerkgroep Ardea, in Polderblad april 2025 blz 18 en 19).

Aangepast natuurbeheer in het reigerbos
Als antwoord op vragen die Luc op 8 april stelde aan de parkbeheerders Olaf De Cock en Yannick Michielsen, zullen dit najaar nog een aantal (25 à 20 ex.) grove dennen worden aangeplant in vervanging van verdwenen nestbomen gedurende de laatste 11 jaar. Tevens zal door boomexperten worden onderzocht of het opportuun is om sommige (loof)bomen te knotten voor potentiele broedplaatsen. Tenslotte zal binnen de omheining langs de Krijgsbaan nieuwe groenblijvende aanplant worden aangebracht die de eerder afgestorven struiken/bomen zullen vervangen als groenscherm.

verslag : Luc Van Schoor – vogelwerkgroep Ardea
foto : Sonja Van Kerckhove

Vandaag telt vogelwerkgroep Ardea voor het 13e jaar de broedkolonie van de blauwe reigers in het Schoonselhof. Weinig Natuurpuntafdelingen hebben in Vlaanderen het voorrecht om een kolonie op hun grondgebied te mogen beheren. Daarom zijn we verheugd dat de populatie van deze sierlijke vogels hier dan stand houd. Ze kende vorige eeuw, vooral begin jaren ’80, een grote bloei met ruim 160 broedparen (Dirk Draulans e.a. UA).Verleden jaar telden we 48 broedparen, de tweede grootste populatie sinds onze tellingen. In mei kwam ook een persoonlijke wens in vervulling: een 1e controle van de broedresultaten en aantal juvenielen via gebruik van een drone! Ben je ook benieuwd hoe het dit jaar gesteld is met onze blauwe reigers? Meld je dan tijdig aan als kandidaat medeteller, want het aantal deelnemers is beperkt om onnodige verstoring te vermijden.Opgelet: bij slecht weer wordt de datum verschoven, maar alle deelnemers worden dan wel op de hoogte gebracht.

Inschrijven: via ardea@hobokensepolder.be (met vermelding “Blauwe reigertelling”, uw naam, aantal personen, gsm-nummer en e-mailadres). Plaatsen zijn beperkt !!!

Afspraak: hoek van de Legerstraat met de Koornbloemstraat aan de poort van het Schoonselhof. Start om 15.00 u en einde voorzien rond 17.30 u.

Meebrengen: Verrekijker, fototoestel, petje en kledij dat vuil mag worden voor de … die uit de lucht kan komen vallen.

Honden zijn niet toegelaten op onze excursies.

Gids/leiding: Luc Van Schoor – 0494/33 63 09 & Danny Jonckheere 0478/33 24 27 

Broedvogeltelling Blauwe reigerkolonie – Schoonselhof 8.04.2023

duurtijd : 15 – 17.30 u
weer : vrij zonnig weer met lichte bewolking zwakke NO wind en ca. 14 °C
deelnemers 9 : Luc Van Schoor, Danny Jonckheere, Stefan Van Loon, Paul Van Dyck, Peggy Beers, Marc Adriaenssens, Sadi Hermans, Alice Selleslagh, Esther de Witte.
bezette nesten in 2023 : 46

De geplande telling op 1 april werd een week uitgesteld wegens ongunstige weersomstandigheden , met regen en wind. Na de terugval in 2021 , van 59 broedkoppels naar 36 k., stelden we voor het tweede opeenvolgende jaar een stijging vast Het aantal bezette nestbomen nam toe tot 23. Daarvan tellen we 22 grove dennen en, sinds de eerste telling door vwg Ardea (2013) , nog steeds dezelfde kastanjeboom , waar dit jaar een 3e nest was bezet.
Door stormschade werden weer min. 2 bijkomende grove dennen geveld . Gevolg : In 2 nieuwe bomen , langs het wandelpad ,werd een nest bezet , in 8 bomen nam het aantal nesten toe, tot max. 4 bezette nesten in 2 bomen met een goed ontwikkelde kruin, In 3 bomen was er een afname.
De broedbomen werden door Danny voorzien van genummerde bordjes (1-25) in vervanging van de tot 2019 met witte verf gespoten cijfers die met de tijd moeilijker leesbaar werden.
Vijf bomen kregen een nieuwe nummering in vervanging van gesneuvelde exemplaren:
nr. 26 werd nr.4 , 27 werd 6, 28 werd 5, 29 werd 2 , en nr.32 werd 15

Broedvogeltelling Blauwe reigerkolonie – Schoonselhof 16.04.2022

duurtijd : 15 – 17.15 u
weer : stralend zonnig weer , ca. 18 °C
deelnemers 7 : Luc Van Schoor, Danny Jonckheere , Eddie Schild, Ria Fierens, Wim Uleners, Jef Dils, Marissa Vallays
bezette nesten in 2022 : 41

commentaar :
Na de terugval in 2021 , van 59 broedkoppels naar 36 k., zien we dit jaar weer een lichte stijging.

Het aantal bezette nestbomen bleef met 21 gelijk . Daarvan tellen we 20 grove dennen en, sinds de eerste telling door vwg Ardea (2013) , nog steeds dezelfde kastanjeboom , waar dit jaar een 2e nest werd gebouwd.
In twee nieuwe bomen werd een nest bezet , in vijf bomen nam het aantal nesten toe, tot max. 4 bezette nesten in 2 bomen met een goed ontwikkelde kruin, en in 2 bomen was er een afname.
Door stormschade werden weer min. 2 bijkomende grove dennen geveld . Waarschijnlijk zullen in de volgende jaren nog meer bomen sneuvelen door ouderdom en/of storm .
Indien de reigerpopulatie verder zou toenemen rijst de vraag of ze bij gebrek aan geschikte grove dennen meer in loofbomen zullen nestelen zoals bij vele reigerkolonies het geval is . (Luc Van Schoor)

2020 Topjaar voor de Blauwe reigers in het Schoonselhof 

De jaarlijkse blauwe reigertelling die zou doorgaan op 11 april 2020 hoorde bij de reeks open Ardea-activiteiten die wegens de Corona-crisis werden afgelast. Om de continuïteit van deze broedvogeltellingen te verzekeren werd in overleg besloten om deze toch te laten doorgaan . Bij navraag waren drie Ardea-medewerkers bereid om deze telling uit te voeren. Uiteindelijk ging deze activiteit enkele dagen later door met 2 tellers.

Blauwe reigertelling Schoonselhof-Antwerpen -15 april 2020.

Tellers : Luc Van Schoor en Danny Jonckheere
Tijd : 14.00 tot 15.30
Weer : zonnig met lichte oostenwind bij 15°C

De telling bevestigde het vermoeden dat het wel eens een superjaar zou kunnen zijn voor onze reigerkolonie. Tijdens enkele voorafgaande waarnemingen stelde Luc vast dat er al halfwassen juveniele vogels bezig waren met vliegoefeningen. Gezien deze evolutie en het vroeger ontluiken van de bladeren was verder uitstel van de telling ongewenst.

Er werden bezette nesten aangetroffen in 24 bomen, wat een uitbreiding is t.o.v. 2019 (21 bomen). Het betreft : 23 grove den en 1 wilde kastanje. Samen met deze gegevens stelden we vast dat het aantal nesten per boom in 10 gevallen toenam, in 13 bomen gelijk bleef, in 1 boom afnam, terwijl er zich in 1 boom geen nesten meer bevonden. 1 nest bleek onbezet en er werd 1 juveniele vogel dood aangetroffen.

Uiteindelijk kwamen we tot de vaststelling dat dit jaar het aantal broedparen tot 59 is opgelopen.  Dat betekent een toename van ca 30 % in vergelijking met 2019 (45 broedparen)
Deze goede resultaten zijn quasi zeker het gevolg van een voorafgaande zachte winter waardoor meer vogels overleefden alsook de gunstige weersomstandigheden van de laatste weken.
Uiteraard blijven we in het ongewisse van de broedresultaten, maar rekening houdend met het feit dat de meeste broedparen 1 tot 3 jongen voortbrengen schat Luc Van Schoor de huidige reigerpopulatie in het Schoonselhof voorzichtig op minimaal 200 vogels

Tijdens de laatste ARDEA bijeenkomst van 24 sept. was bij het verslag van de jaarlijkse broedvogeltellingen Blauwe reigerkolonie in het Schoonselhof-Antwerpen een filmpje voorzien dat op aangeven van Luc VS uit verschillende filmfragmenten werd samengesteld door Guy Borremans. Het geeft een goede indruk van het leven op een ‘reigerie’.
Spijtig genoeg kwam dit wegens tijdsgebrek niet aan bod. Daarom kan u het alsnog via deze link bekijken :

https://www.youtube.com/watch?v=FciwcCGt_rw&feature=youtu.be

met dank aan Guy !